Đối với người Việt Nam, một trong những niềm vui của Tết Nguyên đán là được sum vầy bên gia đình, bạn bè ở quê hương. Và không gì làm nên được sự “an nhàn” hơn những món ăn gắn liền với ngày Tết.
Một số món ăn đặc biệt liên quan đến Ẩm Thực Tết Nguyên Đán, bao gồm gà luộc chín đẹp mắt đặt trên bàn thờ tổ tiên trước khi được ăn bởi gia đình, hoặc xôi gấc (mang màu cam của sự may mắn).
Những món ăn khác có tác dụng giảm bớt sự hỗn loạn khi có quá nhiều “miệng ăn” trong nhà, chẳng hạn như thịt lợn và cá kho. Món ăn vừa mặn, vừa ngọt này sử dụng đường thốt nốt để nấu thành nước sốt đậm đà và có thể giữ được vài ngày không cần bảo quản đông lạnh, rất lý tưởng cho vùng quê.
Rau củ muối chua giúp giảm bớt vị ngậy của bữa ăn ngày lễ, với trái cây và dừa làm nên một kết ngọt ngào.
Nhưng có lẽ món ăn ngày Tết được biết đến nhiều nhất chính là bánh chưng, được chế biến từ gạo nếp, thịt heo và đỗ xanh gói trong lá chuối
Sự tích bánh chưng có nguồn gốc từ thời Vua Hùng thứ 6 (năm 1712-1632 trước CN). Để chọn ra người sẽ nối ngôi trong 18 người con trai của mình, ông đã đặt cho họ một thử thách: Hoàng tử nào tìm ra được món ăn ngon và ý nghĩa nhất sẽ kế vị ngôi báu của Vua.
Các hoàng tử đua nhau tìm kiếm những của ngon vật lạ ở các xứ sở xa xôi. Trong khi đó, hoàng tử út – Tiết Liêu lại làm theo lời khuyên của một vị Thần báo mộng và mách chàng rằng không có gì quý giá hơn là gạo. Vị hoàng tử đã làm hai chiếc bánh, một vuông (bánh chưng), một tròn và dài (bánh tét), tượng trưng cho Trời và Đất.
Đến ngày hẹn, tất cả hoàng tử trình lên toàn là những món sơn hào hải vị lạ mắt. Khi Tiết Liêu bày ra những chiếc bánh của mình, Hùng Vương lấy làm lạ bởi sự đơn giản của chúng. Nhưng khi nghe được ý nghĩa đằng sau chiếc bánh và nếm thử chúng, Vua đã quyết định truyền ngôi cho Tiết Liêu. Những gì sau đó, là lịch sử.
Về cơ bản, bánh chưng được làm từ những nguyên liệu đơn giản: gạo nếp gói nhân đậu xanh luộc, mắm nêm và tiêu đen, thịt lợn, tất cả được gói trong lá chuối. Bánh được luộc trong thùng có lót thêm lá từ 10-12 giờ rồi được ép thêm vài giờ trong khuôn gỗ để ráo nước và giữ được hình dáng vuông vắn.
Vào những ngày trước Tết Nguyên đán, nhiều gia đình Việt Nam lại quây quần bên nhau để làm những chiếc bánh nếp này. Tuy cách làm tương đối đơn giản, quá trình tốn nhiều công sức, đòi hỏi nhiều người sắp xếp các nguyên liệu, cho vào khuôn rồi gói chặt trong lá chuối.
Phần thú vị khi các thành viên trong gia đình thức cả đêm, chăm chút cho những chiếc bánh khi nấu trong khi tâm sự và bắt chuyện của một năm vừa qua đi.
Được ưa chuộng như một món ăn sáng, bánh chưng thường được kết hợp với một thứ gì đó chua chua để giảm bớt độ nặng của cơm, như kim chi hoặc hành muối truyền thống của Việt Nam, đôi khi với một chút nước tương.
Trong khi bánh chưng với các phiên bản lạ mắt hơn bao gồm hạt điều và tôm khô phổ biến nhất trong dịp Tết Nguyên đán, món ăn này có thể được thưởng thức quanh năm. Hãy tìm chúng ở tủ hấp được đặt ở các cửa hàng bánh mì ở góc phố, và ở một số siêu thị lớn hơn.
Mẹo ăn: Lột vỏ và cắt bánh thành hình vuông trước khi cho vào lò vi sóng hoặc hấp. Một cách chế biến khác cho bánh tét là cắt thành từng lát mỏng và chiên cho đến khi mép bánh giòn.
